Çivisi Çıkmış Dünya (Amin Maalouf)

Deneme Okurları Öbeği Mayıs 2024

Türk okurunun daha çok tarihsel romanlarıyla tanıdığı Maalouf, bu kez “medeniyetler çatışması” adı altında kuramsallaşıp yasallaşan ve dünyadaki bütün kültürler ve halklar için felakete yol açacak politikaları eleştiriyor.
Yazar, yaşamın devamlılığının olmazsa olmazı olarak gördüğü hoşgörü çığlığını yeniden duymaya davet ediyor insanlığı…
Çivisi Çıkmış Dünya bir yandan küresel ısınma, enerji kaynakları ve doğal felaketlerle, bir yandan da yanlış ve çıkarcı politikaların doğurduğu ekonomik ve siyasal krizlerle mücadele eden insanlık için bir yol haritası… Kitabın satır aralarında Amerikan politikaları, Avrupa Birliği, 20. yüzyıl Arap siyasi tarihi ve Türkiye’den bahsediliyor.
Maalouf’un bu eseri, her şeye rağmen birbirimize saygı duymayı ve birlikte yaşamayı başarmak isteyenler için bir tür pusula.

Denemeler (Albert Camus)

Deneme Okurları Grubu Nisan 2024

Düşüncesi kanayan bir yazardır Camus. Umutsuzluğun yazarı olarak anılırsa da, gerçekte o, umutsuzluğu aşmayı denemiş bir yazardır. Yazarlık uğraşı boyunca insanoğlunun var oluş gizini irdelemiş, kendi yazgısına egemen olan özgürlüğünü savunmuştur. Ona göre, insandan başka, anlamı yoktur dünyanın. Sabahattin Eyuboğlu, Vedat Günyol’un özenle seçerek yetkin bir Türkçeyle çevirdikleri Denemeler’de, Camus’nün çağdaş bilinç, özgürlük, demokrasi, politika, yurtseverlik, ahlak, sanat vb. konulardaki düşüncelerini bulacaksınız.

Dile Gelseler (Vedat Günyol)

Deneme Okurları Grubu Mart 2024

“Kurtuluş Savaşı gibi eşsiz bir kahramanlık atılımını yansıtan kaç romancımız var diye düşündüm. Nicelik bakımından yoksulluğumuz, avuntusunu nitelik bakımından zenginliğimizde bulur gibi oldu. Karşımda Ateşten Gömlek ile Vurun Kahpeye birer anıt görkemiyle dikildiler. Ateşten Gömlek’in önsözünden, Yakup Kadri’nin de o sıralarda bir Ateşten Gömlek yazmakta olduğunu öğreniyoruz. O zamanlar Halide Edib’in içinde “uyanan bir çocuk merakı” bugün bizde de yaşamakta. Ve bu merakla Yakup Kadri’nin yapıtlarında aynı ruh ve havayı, aynı kızgın gömleğin ateşini arıyoruz. Yaban ve onun devamı diyebileceğimiz Ankara bu havadan, bu ateşten yer yer verebiliyor bize, Halide Edib. Yakup Kadri’nin o günlerde doğmakta olan böyle bir yapıtını düşünerek: “Belki elli sene sonra bir kütüphane rafında yan yana oturacak olan bu iki kitap Hans Anderson’un masallarındaki gibi dile gelir, birbirlerine geçmiş günlerden söylerler diyordu. İşte, bugün, çok aceleci bir isteğin dürtüsüyle, destansı bir anıyı yansıtan, özellikle bir sanat değeri olmak bakımından yüreklerimizde ve düşevimizde yan yana yer alan bu yapıtları dile getirmek hevesine kapıldım. Kulağımı onlara verdim: Şimdi onlar, yılların ötesinden, derin bir iç acısı taşıyan sesleriyle, bize Anadolu’nun yüzüstü bırakılmış insanlarından, ıssız topraklarından, cılız doğasından söylüyorlar; aydın denilen azınlığın köylüye karşı kayıtsızlığına, Anadolu’yu bu yüzden yıkıma sürükleyen kara cahilliği sürdürenlere ve sonunda ulusu tembelliğe düşüren tevekkül felsefesine başkaldıran sesleri birbirine karışıyor. Biri; özgürlüğe susamış, varlığının bilincine varmış, bağımsızlığı için çarpışan Milletin efsane yüklü anlarını, inançla atılışını, özverisini, insanı sarsan bir dehşetle anımsatıyor. Ayrıca ikisi birden, en gerçekçi kalemlere, hemen hemen aynı biçimde, yurdun harimine kadar sokulan amansız düşman elinin zalimliğini gösteriyor…”

Bir Kutu Daha (Murathan Mungan)

Deneme Okurları Grubu Mart 2024

Murathan Mungan 2000 yılında kültür sanat sorunları üzerine yazdığı düzyazılarını Meskalin 60 draje adıyla biraraya getirmişti. Kitabın prospektüsünu bitirirken, “Eğer bu kitaptaki yazıları severseniz ya da sizi yeni tartışmalara kışkırtmayı başarırsa, bu kitaptaki yazıların birçoğunun tamamlayıcısı, sürdürücüsü olduğunu düşündüğüm yeni yazılardan belki Bir Kutu Daha…” diyordu. İşte o kutu bu kutu…

İçindeki Yazılar:

Prospektüs
Baroja’nın Penceresi
Öfkenin Grameri
Bir Sonbahar Bilgisi Olarak Yaşlılık
Gestus
Yazarların Yatak Odası
Hava Nasıl Oralarda?
Anlatmanın Stratejisi
Türk Halkını Mahveden Şeylerden Biri Olarak Kafiye Merakı
Hayatımızı Karartan Klişeler
Teşekkürü Borç Bilmeyin, Başarılarınızın Devamını Dilemeyin…
Walter Benjamin Enhanced Remix
Walter Benjamin Club Mix
Walter Benjamin Extended Remix
Suç ve Gerilim
Geçmişi “Cover”lamak
Balthus’ün “Anılar”ı Nedeniyle
Ses, Ego ve Öfke
Marlboro ve Fors 1500!
Deliliğin Sularında
Yazının Aynasında

Prospektüs, s. 7-9

Süreli yayınlarda yayımlanmış çeşitli yazıları günün birinde bir kitapta toplarken gözettiğim kurallardan, ölçülerden; dikkate aldığım yazınsal değerlerden, bu konudaki sancılarımdan önceki kitaplarıma yazdığım önsözlerde etraflıca söz ettim; yazarlığımın ve bu çeşit denemelerimin devam ettiği düşünülürse, her kitabın başında bunlara yeniden dönmenin bir anlamı olduğunu sanmıyorum.

Bu açıdan bakılacak olursa, bir bakıma bu kitabın önsözü için de söyleyecek fazla bir şey yok. Kitap hemen anlaşılacağı gibi, daha önce 2000 Temmuzunda yayımlanmış olan Meskalin adlı kitabımla bir süreklilik göstermektedir ve tıpkı onun önsözünde dendiği gibi, “kültür-sanat sorunları ve gündelik hayat üzerine yazılmış deneme kıvamında, daha çok gündeliğe dönük bir tutum izleyen yazılardan” oluşmaktadır. Bir farkla ki, o, çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanmış uzunlu-kısalı yazıları bir araya getirirken, bu kitap yalnızca, izleksel olarak kendi içinde bir süreklilik gösteren, oylumları birbirine yakın dergi yazılarını içermektedir. Kitap içinde yol aldıkça görüleceği gibi, çoğu gündelik gözlemlerden, kişisel deneyimlerden beslenen bu yazılar, “kültürel sosyolojik” denebilecek bir dikkat ve takip esası üzerine kurulmuş olup, her seferinde sanatın, kültürün gündelik hayatla bağlarını yeniden gözden geçirerek, birbiriyle ilintisiz görünen olaylar ve durumlar arasında kurduğum ilişkiler için bir çerçeve sunmaya çalışmaktadır. Edebiyatın yanı sıra, tiyatro, sinema, müzik ve diğer sanatsal disiplinlerden, bunların iç içe geçtiği çağımıza özgü yeni oluşumlardan seçilmiş örnekler etrafında çatılan söz konusu bu yazıları kitaba alırken, tümünü yeniden gözden geçirip irili ufaklı düzeltmeler yaptım.

Deneme yazılarından beklendiği gibi, bu yazılardaki temel yaklaşımın, içerdiği örneklemelerin, verdiği ipuçlarının zengin çağrışımlara yol açarak, okuru çeşitli zihinsel yolculuklara çıkarmasını; onlara yeni düşünceler esinlemesini; yeni sorulara kışkırtmasını; taze bakışlar, yeni yaklaşımlar kazandırmasını dilerim.

Geleceği Yaşamak (Melih Cevdet Anday)

Deneme Okurları Grubu Şubat 2024

Bu kitapta Melih Cevdet Anday’ın 1989-1991 yıllarında yazdığı çok çeşitli konuları irdeleyen denemeleri yer almaktadır.

“Devlet kavramından taburları temizlemenin tek yolu, onu birey özgürlüklerinin korumacılığı ile görevlendirmektir. Bu özgürlük, kuşkusuz, başkalarının özgürlüğü ile sınırlıdır ve böylece devlet bir toplum anlaşması kimliği ile gerçek yerine oturur. Burada, artık onun değişmezliği ve bireye üstünlüğü söz konusu değildir. Devlet de, bütün kurumlar ve kavramlar gibi değişimin diyalektik süreci içinde oluşumunu sürdürür. Batık devletlerle dopdolu olan tarih bize diyor ki: `Devletler değişmezlikleri için batmışlardır.` Bu batışta elbet, insan gelişiminin engellenmesi büyük rol oynar, çünkü devlet, egemen sınıfın sömürüsü için bir örgen durumuna gelmiştir. Toplum yasası gereği, bir gün gelir, bireyle devlet yerini, yaratıcı insanın buyruğu yönünde doğaya egemen olmak isteyen bir yönetim alır.”
–Melih Cevdet Anday