Bakkhalar (Euripides)

Mitoloji Okurları Temmuz 2023

Atina’nın yetiştirdiği üç büyük tragedya şairi arasında en fazla eseri günümüze ulaşan sanatçı olarak özel bir yeri vardır. Bu durum şenliklerde Aiskhylos ve Sophokles kadar birincilik ödülü kazanmamış olsa da halk arasında daha çok beğenilen bir şair olmasına bağlanır. Euripides’in oyun kahramanları insana özgü zayıflık ve kusurları taşırlar, yaşadıkları tragedyalar da bu kusurları ile vazgeçemedikleri tutkularından kaynaklanır. Ölümünden sonra oğlu tarafından sahneye konulan Bakkhalar şairin başyapıtı olarak kabul edilir. Bu eserde Tanrı Dionysos ile ona tapınmayı reddeden Thebai kralı Pentheus arasındaki çatışma konu edilmiştir.

Kral Oidipus (Sophokles)

Mitoloji Okurları Haziran 2023

Sophokles (MÖ 495-406): Yunan tragedyasının en önemli yazarları arasında adı ilkönce hatırlanan Sophokles, konuları işleyişi ve oyundaki karakterleri canlandırılmakta ustalığıyla ayrı bir yere sahiptir.
Tiyatro tekniğini geliştirmiş, diyaloglara, dekor ve kostüme önem vermiştir. Tragedyalarında dönemin yazarlarında rastlanmayan derli toplu bir iç yapı görülür. Eserlerinde yazgı sorununu her zaman ön planda tutar. Katıldığı yarışmalarda yirmiden fazla ödül almıştır. Yüz yirmi üç tragedya yazan Sophokles’in eserlerinden sadece Aias, Antigone, Kral Oidipus, Elektra, Trakhis Kadınları, Philoktetes, Oidipus Kolonos’ta günümüze ulaşabilmiştir.

Dönüşümler (Publius Ovidius Naso)

Mitoloji Okurları Şubat Mart Nisan 2023

Destan türüne özgü bir vezin olan heksametron ile yazılan ve on beş kitaptan oluşan Dönüşümler, Ovidius’un olgunluk döneminin meyvelerinden biridir. Mitolojiyle iç içe geçerek anlatılan öykülerden oluşan eserde Homeros, Hesiodos, antik Yunan tragedya yazarları, İskenderiyeli ve Romalı şairler ve daha pek çok yazar kaynak olarak kullanılmıştır. Mükemmel bir ustalıkla kaleme alınan bu öyküler, sanki ateş tanrısı Vulcanus’un yaptığı görünmez zincirlerle, yer ve zaman bağlamında birbirlerine bağlanarak kesintisiz bir anlatımla akıp giderler. Ovidius’un dostlarında bulunan kopyalar sayesinde günümüze kadar ulaşan eserin daima bir başyapıt olarak kalacağı kuşkusuzdur.

Publius Ovidius Naso (Mö 20 Mart 43 – Ms 17/18), Kısaca Ovidius veya Ovid, Klasik Roma döneminin en önemli şairlerindendir. İmparator Augustus döneminde yaşamış olup Virgil ve Horace gibi büyük üstadlarla aynı dönemde eserler yazmıştır. 15 kitapçıktan oluşan ve kesintisiz anlatılan mitolojik hikayelerle işlenmiş Dönüşümler/Metamorfozlar, mitolojik hikayeler konusunda ana kaynakça olarak addedilir.

Ovidius, Latince edebiyatın büyük üstadları Virgil ve Horace ile aynı seviyede bir üne sahiptir. Şiirleri, Ortaçağın sonuna kadar Avrupa sanatı ve edebiyatını önemli ölçüde etkilemiştir.

Akhilleus’un Şarkısı (Madeline Miller)

İstanbul 3. Grup Kasım 2023
Mitoloji Okurları Kasım 2021

Tanrılar beni küçük yaşımda sürdüler yuvamdan, itiraz edemedim; çelimsiz, beceriksiz, silik bir evlattım. Söyleyecek söz bulamadım, alt tarafı bir ölümlüydüm. Yalnız kalmanın, yenik düşmenin nasıl bir şey olduğunu bilirdim sadece. Sen böyle yenikken başkasının iyi talihinin nasıl diken gibi battığını da.

Lakin kader örgüm henüz sonlanmamıştı. Sürgünüm Aristos Achaion’un yanına, güzelliğinin güneşi dibinde diz çökmeye çıkmıştı. Mağlup olmuştum lakin böyle bir güzellik karşısında mağlup olmaktan kim utanır ki? Hikâyelerimizde o en iyimiz, en kahraman, en kuvvetlimiz olarak geçer. Hikâyelerimize göre bunun sebebi damarlarında akan ilahi kandır. Hikâyelerimiz yaşlılar tarafından ateş başlarında anlatılır, kahramanlardan bahseder ama kahramanlar yaşlanmaz hiç.

Hikâyelerimizde savaşı yiğit Akha’ların kazandığı anlatılır… Hikâyelerimiz gerçeği söylemiyor. Savaşın kazananı olmaz. Çağlar geçer, üstümüzde takımyıldızlar dönüp durur, ayla güneş her zamanki yollarını bitkin takip eder ve biz, biz felakete uğramışlar, biz sevdiğinden ayrı düşmüşler aşkın içimizi titreten şarkısı kulağımızda, huzursuz yatarız düştüğümüz yerde.

Ben, Kirke’nin yazarı Madeline Miller, Akhilleus’un Şarkısı’nda, şanı için hayatından vazgeçen yarı tanrı Akhilleus’u, can yoldaşı Patroklos’u ve Troya Savaşı’nı; kralların, tanrıların, savaşçıların destanını iki âşığın gözünden anlatıyor.

2012 Orange En İyi Roman Ödülü Kazananı

“Madeline Miller, çarpıcı ve tutkulu aşklarını Homeros’un sürükleyici manzum destanı kadar sade ve incelikli diliyle aktararak, bu iki genç adamın efsanelerde değil, gerçeklikte var olduğuna bizi ikna etmeyi başarıyor. Bu sayede isimlerini, 3000 yıldır anlatılagelen bu hikâyeyi zenginleştirerek bir sonraki nesle de aktarıyor.” -Mary Doria Russell, Serçe’nin yazarı-

“İlyada ve öncesindeki olayların Patroklos gözünden sürükleyici bir yeniden anlatımı; elden bırakması zor bir kitap, klasik eser sevenler özellikle Tanrıça Thetis karakterinin özündeki vahşi yan ve antik dönem esintisiyle büyülenecek. -Donna Tartt, Saka Kuşu’nun yazarı-

“Akhilleus’un Şarkısı, İlyada destanını daha önce hiç okumadığınız denli gerçekçi bir tarihsel ve fantastik anlatımla ortaya koyuyor… -Instinct Magazine-

Aeneas / Aeneis (Vergilius)

Mitoloji Okurları Ocak 2023

Dünya edebiyatının en büyük eserlerinden olan Aeneis işte bu ünlü cümleyle başlıyor: “Savaşların ve bir yiğidin şarkısını söylüyorum.”

Roma bir yandan silahlarla, savaşlarla büyüyüp genişlerken diğer yandan ruhsal temellerini ve ufkunu oluşturan büyük bir şaire de sahipti. Ve bu şair, Aeneis ile Roma’ya bir kök, Latinceye bir dil panteonu, gelecek kuşaklara ölümsüz bir öykü bıraktı.

Aeneis, ondan etkilenen büyük ustalar ve onun kaynaklık ettiği hikayeler sayesinde zaman geçtikçe Batı edebiyatının temel metinleri arasındaki yerini sağlamlaştırdı ve T. S. Eliot’ın deyimiyle “tüm Avrupa’nın klasiği” oldu.

Bu büyük eseri Türkan Uzel’in Latince aslından çevirisi ile sunuyoruz.

“Yoksa Vergilius musun sen, konuşunca
ağzından ırmaklar çağlayan?
Ey beni yazdıklarının peşinde koşturan
emeğimi, sevgimi coşturan,
bütün ozanların onuru, önderi.”

– Dante –

“Vergilius. Yeryüzünün tüm şairleri arasında onunki
kadar sevgiyle kulak verilen başka bir şair yoktur.”

– Borges