Tehanu (Ursula K. Le Guin)

İstanbul 2. Grup Mart 2023

Yerdeniz III
Tehanu, yazarın Yerdeniz Büyücüsü, Atuan Mezarları ve En Uzak Sahil‘den oluşan Yerdeniz Üçlemesi’nin yayımlanmasından yıllar sonra, 1990’da tamamladığı ve üçlemeye ek olarak yayımladığı dördüncü kitaptır. Yazar kapadığı bir yapıtı tekrar açmasının gereçesini şöyle belirtiyor:

“Yerdeniz Üçlemesi’nin son kitabı En Uzak Sahil, düşlemeyi bıraktığım bir düş gibiydi. Ve düşlemekten uzun süre vazgeçmedim. Tehanu böyle ortaya çıktı: Ged’in kendi hayatının nasıl sona ermesi gerektiği konusunda yanıldığını ve bana Yerdeniz’in gerçekten son kitabında kılavuzluk edecek kişinin Tenar olduğunu keşfetmek çok hoş bir sürpriz oldu. Üçleme’ye eklediğim bu yeni sona ‘Olsun da Geç Olsun’ adını da koyabilirdim.” – Ursula K. Le Guin

Cennetin Doğusu (John Steinbeck)

İstanbul 2. Grup Mayıs 2023

Gazap Üzümleri, Fareler ve İnsanlar, İnci gibi eserleriyle dünya çapında büyük bir üne kavuşan Nobel ödüllü Amerikalı yazar John Steinbeck’in Cennetin Doğusu romanı, Amerikan edebiyatının başyapıtlarından biri olarak gösteriliyor. Steinbeck’in 1952 yılında yayımlanan ve “Bugüne kadar yazdıklarım, bu kitap için bir hazırlık niteliğindeydi.” şeklinde ifade ettiği eser, iyilik ve kötülük arasındaki mücadelenin antik zamanlardan bugüne uzanışını konu ediniyor.

Gerçek Yaşamdan “Amerikan Gerçekçiliği”ne Ulaşan Bir Yapıt

Steinbeck’in kendi yaşamından izler taşıyan Cennetin Doğusu, Kuzey California’daki verimli tarım arazilerinden olan ve yazarın gençlik yıllarında tarım işçisi olarak çalıştığı Salinas Vadisi’nde geçiyor. Kurgu ve olayların işleniş şekli bakımından Amerikan Gerçekçiliği akımına dahil edilen eser, bölgedeki çiftçi ailelerinin yaşamını tüm yönleriyle ele alıyor. Yazar, eserindeki karakter ve tipleri, burada karşılaştığı gerçek kişilerden yola çıkarak okurlarına aktarıyor.

İyi ve Kötünün Ezeli Mücadelesine Yakından Tanıklık Edin

Cennetin Doğusu, Amerika’da hayatta kalma mücadelesi veren ve sonunda yolları Salinas Vadisi’nde kesişen Trask ve Hamilton ailelerinin çekişmesini anlatıyor. Satır aralarında iyilik ve kötülüğün temellerini irdeleyen eser; “Kabil’in işlediği ilk günah karşılığında iyi ve kötünün doğuşu” ile “davranışlarda kader ve iradenin payı” gibi konularda okurlara önemli sorular yöneltiyor.

Trask ve Hamilton ailelerinin bireyleri üzerinden insanın temel özellikleri, sahip olduğu değerler ve davranış biçimlerini irdeleyen Cennetin Doğusu; okurlarını delilik ve bilgelik, erdemlilik ile ahlaksızlık, bağlılık ile nankörlük gibi zıt kutupları çarpıştırmaya çağırıyor. Mitler, kutsal kitaplardaki anlatılar ve metaforların bolca yer aldığı eser, insanoğlunun kendine dair kuşaklardır sorguladığı soruları bir potada eritiyor.

Mağara (Jose Saramago)

İstanbul 2. Grup Nisan 2023
Antalya 1. Grup, Mart 2016

Kentlerde giderek yayılan dev alışveriş merkezlerinin ve yaşam sitelerinin hayatımızda yarattığı değişiklikler üzerine, Saramago’nun her zamanki incelikli üslubuyla kotardığı bir roman, Mağara. Günümüz dünyasının yükselen trendleri olan tüketim ve steril yaşam mekânlarının sembolü olan bir ‘Merkez’le, basit, geleneksel ama hakiki duygularla dolu üretken yaşamın sembolü yaşlı bir çömlekçiyi karşı karşıya getiren büyük usta Saramago, basit bir durumu hayranlık uyandıran felsefi bir alegoriye dönüştürüyor: Sıcak masalsı anlatısı ve sempatik karakterleri, devasa reklam kampanyalarıyla birer harikalar diyarı olarak sunulan yaşam projelerinin insan ruhunun Platonik mağarasından öteye geçemeyeceğini gösteriyor.

“Proust’ta olduğu gibi, Saramago’nun cümlelerinden birinin içine çekilmek de, bir dolambaçtan biçim alan bir dünyaya çekilmektir.” The New York Times Book Review

“Hayatta kalma mücadelesi veren sıradan insanlara heyecanlı, muhteşem yazılmış, son derece büyüleyici, eski moda denebilecek kadar romantik, yer yer de çarpıcı bir bakış.” Book Magazine

Şibumi (Trevanian)

Sanal Öbek Nisan 2023
İstanbul 2. Grup Şubat 2023
İstanbul 3. Grup Ağustos 2014
İstanbul 5. Grup Aralık 2014

İnanılmaz ölçüde karışık ve özgün bir roman kahramanı Nicholai Hel. Yarı Rus, yarı Alman asıllı koyu bir Amerikan düşmanı. Şanghay’da doğmuş, bir Japon generali tarafından büyütülmüş; bir Japon bilgesinden de ‘Go’ oyunu öğrenmiş. Bask dili dahil yedi dili ana dili gibi konuşuyor. Plastik kartla ya da kurşun kalemle bir insanı rahatlıkla öldürebilecek ustalıkları da edinmiş. Üstün düzeydeki ‘yakın algılama’ yeteneği yüzünden fotoğrafı bile çekilemeyen bu profesyonel terörist avcısı, terörcü, korkusuz mağaracı, yenilmez savaşçı ve gerçek feylesof, günün birinde emekli olarak yaşadığı şatosundan çıkıyor; amansız ve acımasız bir dövüşe katılmak üzere…

Dünya’nın birçok yerinde, birçok kişinin favorisi olan Şibumi’yi okumaya hazır mısınız? Eser, bir antikahraman olan Nicholai Hel’in macerasını konu alır. “Şibumi” kelimesi aslında mimari ve sanatsal anlamda mükemmellik olarak açıklanabilir. Fakat kitapta geçen ve anlaması daha zor olan kısmı, felsefesidir. Şibumi, insan ruhunun gayretsiz bir şekilde kusursuzlaştırılması olarak tanımlanabilir. Kitabın özünde Batı kültürüne karşı eleştiri yer alır. Çok katmanlı yapıya sahip, gizem yüklü kurgu romanda kahramanla özdeşleşmek biraz zor. Bunun en önemli sebebi, hikayenin kahramanı Nicholai Hel’in doğuştan gelen yeteneklerinin yanı sıra çocukluktan itibaren aldığı eğitimler kuşkusuz. Yazar, daha en baştan kitabın kurgu olduğunu belirtiyor ve ona göre okumanızı tavsiye ediyor. Şibumi’nin akıcı kurgusu, eseri sıkılmadan okuma imkânı sunuyor.

“Şibumi” adlı kitabı neden okumalısınız?

Eğer siz de farklı kültürlere meraklıysanız, “Go” oyununu merak ediyor ve oynuyorsanız, detaylarda boğulmadan incelikle aktarılmış yazı dilini seviyorsanız, altta yatan metinleriyle bir solukta okuyacağınız bir kitap arıyorsanız Şibumi tam size göre bir yapıt! Salt düz konuşma ve eylemden uzak, ritüelleri ile kendini anlatan Uzak Doğu’yu bir nebze daha anlamanızı sağlayan roman; gizemli karakteri ile uykusuz kalmanızı sağlayacak kalitede bir eser. Şibumi’yi bir sistem eleştirisi olarak alabilirsiniz. Yozlaşan ve değersizleşen insan ilişkileri ve insan hayatına bir eleştiri… Veya sadece kurguya kendinizi kaptırıp aldığı eğitimlerin ve yaşam biçiminin sonucunda doğal olarak kahraman olan ama bunu istemeyen Nicholai Hel’in hayatının bir dönemine tanıklık edebilirsiniz.

Şibumi kitabındaki Nicholai Hel kadar kitabın yazarı Trevanian da gizemli. Asıl adı Rodney William Whitaker olan Amerikalı yazar sadece Trevanian mahlasıyla değil; Nicholas Seare, Benat LeCagot, Edouard Morin isimleriyle de tanınır. Özellikle Trevanian ismiyle yazdığı kitaplarla bilinmesine rağmen hayatını gözler önünde yaşamayı çok sevmeyen yazar, 2005 yılında hayata gözlerini yumar. Yaşadığı süre içerisinde çok az fotoğrafı olan Trevanian, bu noktada Şibumi’deki Nicholai ile benzerlik gösterir. Bir başka dikkat çekici bilgi, Şibumi kitabında bazı detaylı anlatımların yazar tarafından özellikle çıkarılmış olması. Yazar bu durumu bir dipnotla belirtir. Anlatımların neden çıkarıldığını ise daha önce yazdığı bir kitapta detaylarını anlattığı müze soygununun bire bir gerçekleşmiş olması ve bir kitabında bahsettiği dağcılık tekniği filme uyarlanırken bir dağcının ölmesi olarak açıklar.

Bir Çift Yürek (Marlo Morgan)

Sanal 2 Öbek Mayıs 2023

Avustralya’da, Aborjinlerle birlikte yaşamak nasıl olurdu hiç düşündünüz mü? Bir Çift Yürek, kurulu düzen içerisinde yaşayıp giden Amerikalı bir kadının, bir gün kendisini Aborjin kabilelerinin arasında bulmasıyla başlayan hikâye, yazarın bir nevi kendisini bulma hikâyesine dönüşüyor. Hikâye ilerledikçe insanlığa dair fikirlerinizin tamamen değişeceği bu kitap, okuyucunun zihninde yeni pencereler açmayı vadediyor. Yazarın “gerçek insanlar” olarak nitelediği Aborjin halkının arasına karışmış sıradan bir insanın hikâyesini merak ediyorsanız gelin, Bir Çift Yürek adlı kitabın içeriğinden kısaca bahsedelim.

“Bir Çift Yürek” adlı kitabı neden okumalısınız?

Marlo Morgan’ın 246 sayfadan oluşan anı türündeki bu kitabı; tuvalet kâğıtlarının sertliğinden bile şikayet eden bir kadının, ilkel şartlarda yaşayan bir kabilenin arasına düşmesini ve geçirdiği değişimi konu alıyor. Kitabın ana karakteri olan Marlo Morgan, Aborjin halkının dört ay süren ve çölü boydan boya geçtikleri uzun yürüyüşlerine katılıyor ve bu dört aylık süreç hayatını tamamen değiştiriyor. İlk günden itibaren çöl ikliminde yaşadığı zorlukların üstesinden gelmeye çalışırken, bir yandan da Aborjin halkını tanımaya başlıyor. Onları tanıdıkça ne kadar alçak gönüllü ve şefkatli insanlar olduğunu, insan ruhuna ne kadar önem verdiklerini, doğa ile olan dostane ilişkilerini ve şifa yöntemlerini gözlemliyor. Aborjinleri tanıdıkça kendi materyalist kültürünü sorgulamaya başlıyor. Bu ilkel şartlarda yaşayan insanlar, Batı medeniyetinde her şeye fazlasıyla sahip olan insanlardan daha mı mutlu? Aborjinleri “gerçek insanlar” olarak tanımlayan Morgan, hayranlıkla Aborjin halkını takip ediyor. Ne kadar vakit geçirirse hayranlığı da o kadar artıyor ve Aborjinler gibi yaşamayı yani, gerçek insan olmayı öğrenmeye çalışıyor. Kitabı okurken anlatılanların gerçek mi yoksa kurgu mu olduğuna karar veremeyeceğiniz bu eser, kendinize bambaşka bir perspektiften bakmanızı sağlıyor.

Bunları biliyor muydunuz?

Amerikalı yazar Marlo Morgan tarafından ilk kez 1990 yılında yayımlanan Bir Çift Yürek, piyasaya çıktıktan hemen sonra dünyada çok satanlar listesini girer ve toplumda tartışmalara neden olur. Tartışmanın konusu ise kitapta anlatılanların gerçek mi yoksa kurgu mu olduğu üzerine yoğunlaşır. Marlo Morgan, 1996 yılında Aborjinlerin yoğun baskıları sonucu kitapta anlatılan hikâyenin kurgu olduğunu kabul eder. Aslında bir sağlık çalışanı olan Morgan, Avustralya’da kaldığı yıllarda Aborjinlerden çok etkilenmiş olduğu için böyle bir kitabı kaleme alma ihtiyacı duyar. Bir Çift Yürek, Türkiye’de Eren Cendey’in çevirisiyle Klan Yayınları tarafından basılarak okuyucu ile buluşur.